
Kirchhoff-EQ: Mastering İçin Şeffaf ve Akıllı Parametrik EQ
Tansel Günay (aka Punkat) — Punkat Music Sàrls | Steinsel/LUXEMBOURG
Kirchhoff-EQ, 32 banda kadar esnek mimarisi, 117-bit dahili işlem hassasiyeti, kapsamlı faz modları (Minimum / Analogue / Linear / Mixed) ve olağanüstü Dynamic EQ yetenekleriyle, mastering’de şeffaf ton şekillendirme ve cerrahi problem çözmeyi aynı çatı altında sunuyor. Aşağıda, mastering akışı açısından en kritik özellikler ve pratik öneriler var.
Hızlı Özet
- 32-band parametric EQ — her bantta bağımsız F/G/Q/S.
- 117-bit Ultra-High Precision — mikro dB hareketlerinde dahi faz/amplitüd hata birikimini minimize eder.
- Phase Modları — Minimum (sıfıra yakın latency), Analogue (analog prototip davranışı), Linear (fazı korur; pre-ringing riskine dikkat), Mixed (alçaklarda minimum, üstlerde linear).
- Dynamic EQ — Above/Below çift taraflı dinamik, Detect/Relative Double Envelope, Sidechain, L/R ve M/S tespiti.
- M/S & L/R yönlendirilebilir bantlar — cerrahi stereo şekillendirme.
- 2× Oversampling — dinamik modüllerin aliasing riskini ve quantization gürültüsü dağılımını iyileştirir.
- Lookahead (0–20 ms) — transient bozulmalarını azaltır; daha pürüzsüz tepki.
- Auto Gain + Global Scaling — dürüst A/B ve tüm eğriyi tek hamlede yumuşatma/abartma.
- Sound Modes — Legacy (kalın low-end), Tight (sıkı/punchy), Tight+Adaptive Noise Shaping (±1 dB civarında ekstra şeffaflık).
Öne Çıkan Bölümler ve İnce Ayar Tüyoları
1) Faz Modları
- Minimum-Phase: En doğal transient hissi; genel kullanım.
- Linear-Phase: Faz bütünlüğü korunur; perkusif içerikte pre-ringinge dikkat.
- Mixed-Phase: 300–600 Hz civarı sınır, altta minimum, üstte linear → mastering için güvenli orta yol.
- Analogue Prototype: Analog eğri/faz telafisi; 63-sample latency.
2) Dynamic EQ
- Above/Below: Eşik üstü/altı için ayrı ratio/range/attack/release.
- Detect vs Relative: Lokal band + miks toplam enerjisi → bağlamsal karar.
- M/S/L/R Detection: Örn. sadece Side sibilansı bastır; Mid low-end’i kontrollü sıkıştır.
- Lookahead 5–12 ms: Transparan transient yönetimi.
3) M/S & Stereo Kontrol
- Her banda Mid/Side veya Left/Right hedeflemesi atanabilir.
- Stereo Width & Side Gain: Makro stereo düzeni için alt panel kontrolleri.
- Allpass filtreler (faz şekillendirme) — Linear Phase modda etkisizdir.
4) Hassasiyet ve CPU
- 117-bit ve 2× OS aç/kapa A/B yap; CPU/latency dengesini projeye göre ayarla.
- dB Görüntü Aralığı: Mastering’de 3–6 dB tut → daha ince kontrol.
- Auto Gain: A/B adil olsun; final seviye kararını ayrı ver.
Başlangıç Ayarlarım (Mastering)
- Phase: Mixed-Phase, sınır ≈ 400–500 Hz (materyale göre).
- Sound Mode: Tight + Adaptive Noise Shaping.
- Precision: 117-bit açık (CPU darsa A/B ile karar ver).
- Oversampling: 2× (dinamik bant varsa özellikle).
- Lookahead: 6–10 ms (dinamik bantlarda).
- Görsel dB aralığı: 6 dB → mikro hareketler (±0.3–1.0 dB).
- Global Scaling: Müşteri “fazla” derse tüm gain’leri %70–85’e çek.
Filtre Tipleri (Kısa Kılavuz)
Standart
Bell, Low/High Shelf, Tilt, Flat-Top, HP/LP, Notch, Band-pass, Brickwall, Allpass.
İpucu: Sword dar, keskin rezonanslar için harika.
Vintage Modellemeler
Brit N (Neve tatları), Console E/G (SSL), Vintage Tube, Tone Stack, EQ-250, Blue.
İpucu: Müzikal geniş dokunuşlar için BritN/Tube shelf’ler güzel seçenek.
Mastering Senaryoları — Adım Adım Çözüm
1) Sert Üst-Orta (2.5–4.5 kHz) — Vokal ve Gitar Tınısı
- Bant: Bell (Q: 1.5–2.5), F: 3.2 kHz civarı, Gain: 0 dB’den başla.
- Dinamik: Above etkin; Ratio: %40–60, Range: −1.5…−3 dB, Attack 10–20 ms, Release 80–150 ms, Lookahead 6–10 ms.
- Faz: Mixed-Phase. Not: Perkusif yoğun parçalarda Linear pre-ringing yapabilir.
- Bonus: Relative %60–80 → miks genel enerjisine göre bağlamsal baskılama.
2) Sibilans (6–10 kHz) — Sadece Side’de Rahatsız Ediyor
- Yön: Bant’ı Side kanalına ata.
- Detect/Relative: Detect: 7–8 kHz yüksek bant; Relative: 200–500 Hz → “yüksek var, alt yoksa” devreye gir.
- Dinamik: Above etkin; Ratio %40–55, Range −1…−2 dB; Attack 5–10 ms; Release 60–120 ms.
- Not: Stereo sahneyi daraltmadan cilalı bir üst uç elde edilir.
3) Low-End Toparlanması (80–200 Hz) — Mid Çamuru
- Yön: Mid kanalına düşük shelf veya dar Bell.
- Dinamik: Below etkin (sessiz bölümlerde şişmeyi engellemek için); Ratio %30–50, Range −1…−2 dB.
- Faz: Minimum veya Mixed (Linear, kick translerini yumuşatabilir).
- Ek: Side’de aynı frekansa hafif +0.3…+0.6 dB shelf → sahne ferahlar.
4) Kick-Bass Çakışması (50–120 Hz)
- Bant A (Kick): 60–80 Hz Bell, dinamik Above; Attack 10–25 ms (transient kalsın), Release 120–200 ms.
- Bant B (Bass): 90–110 Hz Bell, dinamik Above; Attack 15–30 ms, Release 150–250 ms.
- İpucu: Detect sidechain’i kullanarak Kick’in tepesine karşı Bass bandını tetikleyebilirsin.
5) Zil Sertliği (10–14 kHz) — “Tizler parlak ama iğne gibi”
- Bant: High-shelf veya geniş Bell, Gain 0 dB; dinamik Above −1…−2 dB Range.
- Detect: 11–12 kHz; Relative: 2–4 kHz → üstler göreli yükselince devreye girsin.
- Oversampling: 2× — dinamik işlemede aliasing riskini azaltır.
6) Vokal Parlaklığı (8–12 kHz) — Mikro Cilalama
- Bant: High-shelf +0.3…+0.8 dB (çok küçük artış).
- Dinamik: Below +0.5…+1 dB, Ratio %30–40 → sessiz pasajlarda hafif açılır, yüksek anlarda sabit kalır.
- Not: A/B’yi mutlaka Auto Gain ile yap; sahte “yüksek” algısını engelle.
7) Stereo İmajı Derleme — Üstler Açık, Altlar Merkezde
- Side: 6–12 kHz High-shelf +0.3…+0.6 dB (statik veya hafif dinamik).
- Mid: 80–150 Hz Low-shelf −0.3…−0.8 dB (dinamik Below ile).
- Makro: Alt panelden Stereo Width %110–120; Side Gain +0.5…+1 dB.
Son Söz
Kirchhoff-EQ, mastering’de hem şeffaf ton dengesi hem de bağlamsal dinamik kontrol isteyen senaryolarda, Linear/Mixed faz seçenekleri, 117-bit hassasiyet ve akıllı Detect/Relative mimarisiyle öne çıkıyor. Mikro dB hamlelerle çok şey değiştirmen mümkün; kritik nokta, az ama yerinde müdahaleler ve dürüst A/B.